‘Internationale ticketing moet makkelijker’ (2024)

De internationale trein verovert terrein op het vliegtuig, maar reizigers ervaren ook barrières. Elmer van Buuren van stichting Train2EU: “Het boeken van internationale treinreizen moet net zo gemakkelijk of makkelijker worden dan het boeken van vliegtickets.”

Wie wil weten of reizigers inderdaad steeds vakerde trein verkiezen boven het vliegtuig, hoeft maar aan te kloppen bij HelmutBrall. De directeur-eigenaar van Treinreiswinkelzag in 2018de verkoop stijgen van 40.000 naar 170.000passagiersenmaakteeen omzetgroeidoorvan 45 procenttenopzichte van 2017.“Het is mooi om te zien dat mensen niet alleen maar over duurzaamheid spreken, maar het ook omzetten in gedrag.

Ook bijEurail, het bedrijfachterdeInterrailPass, lijkt de opmars onomkeerbaar. MarketingmanagerNienkeGeudeker:“Weverkopen inmiddels 300.000Interrail-ticketsper jaar, dat is drie keer meer dan 14 jaar geleden.In de Scandinavische landen en Zwitserland verkopen we de meestepassen, maar Duitsland en Nederland staan ook in de top 10.

Top 10 meest verkopende landenvanInterrail-passen

  1. Zwitserland
  2. Duitsland
  3. Verenigd Koninkrijk
  4. Zweden
  5. Nederland
  6. Spanje
  7. Denemarken
  8. Frankrijk
  9. Oostenrijk
  10. Noorwegen

Nog een markt te winnen
In een artikel uit de Volkskrant van najaar 2019 wordt beweerddat 2 procentvan de‘duurzamereizigers, deearlyadoptors,zijnwoorden daadwerkelijk omzet naar gedrag en de trein boven hetvliegtuigverkiest.Brall:“Dat zijn de groep 16-tot 28-jarigen endepensionado’s. Die zijn bezig met hun eigen toekomst en die van hun kleinkinderen. Maar dat betekent dus ook dat er nog enorm veel terrein te winnen is!”

Vooral bij de leeftijdsgroepen daartussen. “Van de groep 40-jarigen horen we bijvoorbeeld: ‘Wewisten niet datwe ook de trein konden nemen’. Vliegen is zo goedkoop en eenvoudig en daar is deze groep mee opgegroeid. Dus om henomte krijgen, dat vergt tijd.”

Maar ondanks die enorme groei, ervaren reizigers nog een aantal drempels rondom treinreizen, zo bleek uit het onderzoek ‘Trein als goed alternatief voor korte vluchten vanaf Schiphol’ van RoyalHaskoningDHV. Rond de 35 procent van de vluchten op Schiphol is korter dan750 km. “Er is dus een grote vraag naar reizen op afstanden waarvoor je de trein kuntgebruiken”,concludeertmedeauteur Elmer van Buuren, voorzitter vande stichtingTrain2EU.

Betere service loont
Om die onzekerheden weg te nemen, moetvolgensde onderzoekers vanRoyalHaskoningDHVgewerkt wordenaaneen beter systeem van ‘ticketing& services’,aanreistijdverbetering door optimalisatie van dienstregelingen enaanreistijdverbeteringdoor een Europees HSL-netwerk.

Een beter systeem van ‘ticketing& services’isde eerste stapominternationaaltreinreizenaantrekkelijker te maken. Concreet gaat het om het verbeteren van reisinformatie (vindbaarheid van de reis) en het boekingsproces (vindbaarheid en boekbaarheid van aantrekkelijke tarieven), schrijven zij.

Van Buurenvoegt toe datook de informatievoorziening van groot belang is:Neem de directe Intercity Amsterdam-Berlijn.De vraag naar ticketsgroeidein 2019met 18 procentendat komt vooral doordat de treinmeer aandacht kreeg. Terwijlde reistijdnognieteensis verbeterden tickets nog niet goedkoper of makkelijker te boeken zijn."

Reserveringssystemen
Het probleem met het ticketsysteem is volgens Van Buuren, datvervoerdersper landeen eigen structuur van ticketproducten en tarievenhanteren.“Als de klant door meerdere landen reist, sluit hij meerdere vervoercontracten af met verschillende voorwaarden. Datsysteemis niet transparant. De klant wil uiteindelijk één contract voor de hele reis afsluiten.Hij vindt dat de situatie voor de klant eenvoudiger en minder risicovol moet worden: “Eencommerciële partij dieéénticketsysteemkan maken, kan ookticketsverkopen.Bij voorkeur zijn dat nietde vervoerderszelf,zodat zij zichdankunnenconcentreren op hun corebusiness: het vervoer zelf.”

Agenten zoals Treinreiswinkel enOmeokoppelendiereserveringssystemenachter de schermen aan elkaar.Treinreiswinkel ontwikkelde daarvoor het platformHappyRail.Brall:“Als je via Deutsche Bahn of NS International boekt, heb je te maken met meerdere tickets voor de verschillende trajecten. Dat is voor de reiziger heel verwarrend. Bij ons kun je in één stap de hele reis boeken.Dat neemt voor de reiziger wel een stukje van die ondoorzichtige boekingsmethodiek weg.”

BijEurailmaakt men ook gebruik van een app, maarworden geen systemen gekoppeld, vertelt productmanager RachelMorton-Young. “In Europa verkopen wijdeInterrailPass.Diepas wordt geaccepteerd in alle treinen. Onze kracht is dat de reiziger geen individuele tickets nodig heeft, maar dat dezelfdepas overal geldig is.Voor nachttreinen en stoelreserveringen die voor de meeste HSL-treinen nodig zijn, hebben we wel te maken met verschillende boekingssystemen. Daarvoorgebruiken we een online ‘selfservice’-systeem, datbeschikbaar is via onze Rail Planner-app en via onze website. Daarmee kunnen reizigers hun eigen stoelreserveringen boeken.”

Spoorwereld loopt enorm achter
Toch ziet Van Buuren liever eenonafhankelijke partij,vergelijkbaar met het Nederlandse NDOV-loket,dieéén centraalsysteem ontwikkeltwaarontwikkelaars vanapps en diensten voor reizigers open data uit kunnen halen. “De ontwikkeling van National Access Points is al verplicht, maar de Europese lidstaten maken te weinig haast.Binnen de spoorsector lopen al initiatieven, zoals de MERITS-database van UIC, maar toegang tot deze database kost veel geld voor derde partijen.Een onafhankelijke partij zou deze status quo kunnen doorbreken.”

VolgensBrallloopt de spoorwereld enorm achter op de vliegwereld. “Er is onvoldoende internationale samenwerking, bijvoorbeeld rond het openstellen vandata. Vervoerders stellen hun boekingen pasdriemaandenvan tevoren open, of nog korter. In de luchtvaart is dat ondenkbaar.” Op het moment van schrijven is het januari. “Als mensen hun zomervakantie nu alvast willen boeken, kan dat niet. De klant verwacht dat hij ruim van tevoren kan boeken, maar zo werkt het dus niet.”

In de luchtvaartbranchewordendie data verplicht opengesteld, gaatBrallverder, waarbij alle data van de verschillende maatschappijen zijn aangesloten.En dus zijn een aantal commerciële, wereldwijdereserveringssystemen ontwikkeld die die data verzamelenen bundelen. “Omdat het volume zo groot is, kan dat renderen en opereren.Bijhet spoorbestaat zo’n overkoepelend systeem niet.Daar staan onvoldoende boekingen tegenover, dus wordt de fee per boeking te hoog. Als schaalvergroting optreedt, wordt hetvanzelfrendabeler.”

Kracht van Europa
Spoorbedrijven hoeven hun data pas sinds 2014 open te stellen van de EuropeseCommissie. Tot die tijd werd data beschermd door de railvervoerders. VolgensBrallis het nu wachten op een nieuwe standaarden vanuit Europa. “Als wedie data langer dan drie maanden van tevoren openstellen, maaktdatrail veel interessanter. Je ziet nu nog dat elk ticket in Europa er anders uitziet. In Zuid-Europa boek je een reis voor één datum, één tijdstip en met zitplaatsreservering. Dat is een andere zienswijze dan in Duitsland en Nederland. Om tot één systeem te komen, is denk ik welaanvullendeEuropese regelgeving nodig. Want vervoerders richten zich in eerste instantie toch op eigen land.”

Dat Europese samenwerking loont, zietEurailterug in de eigen organisatievertellenPR- en communicatiemanager Geudeker en productmanagerMorton-Young.De aandeelhouders zijnmeer dan35 spoorwegmaatschappijen uit 33 landen.Geudeker: “We zijn eigenlijk een soort EU van railpartijen. We moeten voortdurend op zoek naarhetcompromis, maar er is wel toewijding: iedereen blijft meedoen. Daardoor zijn we in staat onze producten, deEurailpas(voor niet-Europeanen)en deInterrailPass(voor Europeanen), in de lucht te houden.Ik geloof niet dat 35vliegtuigmaatschappijen in staat zijn samen één product te verkopen. Dit is uniek.”

ZouEuraileen geschikte partij kunnen zijn om zo’n transparant ticketsysteemvoor de reguliere reizigerte ontwikkelen?Geudeker: “Nee, wij richten ons op de toeristische reizen en daarin werken we wel aan één distributiesysteem, waarmee we onzeeigenpasontwikkelen. En dat is al lastig zat; in het ene land heb je een chipkaart, in het andere land een papieren ticket en in weer een ander land knippen ze nogkaartjes.Daarnaast heb je nog40.000 conducteurs in Europa; die moeten hetsysteemallemaal begrijpen. Of we in de toekomst voor allepoint-to-pointreizigers zouden kunnen werken, durf ik niet te zeggen. Maar dat heeft niet onze prioriteit.”

Politieke taak
Door Europese regelgeving is wel het probleem van aansprakelijkheid bij meerdere vervoerders per land gedekt, verteltHelmutBrall.Hij wijst erop dat binnen het Railteam, een samenwerking van zeven Europese spoorbedrijven, afspraken zijn gemaakt over ‘Hop onthenextavailabletrain’.Als bijvoorbeeld deThalysvertraagd is en je daardoor de TGV mist, dan kun je op vertoon van je ticket wel een volgende aansluiting krijgen.Alle grote nationale vervoerders inMidden-Europa doen mee.”

Het netwerk Railwerk verbindt de voornaamste hogesnelheidslijnen binnen Europa

Volgens RachelMorton-Youngis vanuit Europa ook hetrecht opdelaycompensationgeregeld, maar Van Buurenvoegt toedatdatalleengeldtals je één vervoercontract hebt, ‘en dus niet als je allemaal losse tickets boekt’.

Is het dan eenschonetaak voor de Europese Commissie om een onafhankelijk en transparant ticketsysteem te ontwikkelen?Daar is de eigenaar van Treinreiswinkel voorzichtig in. “Als de politiek dit wil regelen en ondersteunen is dat een goede zaak.Europa heeft de ambitie om emissievrij te zijn vóór 2050. Dus dat ze deze ontwikkeling stimuleren, valt te verwachten.Maar aan de andere kant; de markt is al bezig. En doorgaans gaan ontwikkelingen in de markt sneller dan in de politiek.”

Elmer van Buuren wijst op de telecomsector, waarde EuropeseCommissieingreep toen de markt te lang twijfelde over het beperken van deroamingkostenvoor de klant. “Toen kwam EU-commissarisNeelieKroes in actie. Die staat daar nog steeds om bekend. Misschien kan EU-commissaris Timmermans hier de handschoen oppakken.”

Infrastructuur
Volgens het onderzoek van RoyalHaskoningDHVis, zodra deticketing& servicesop orde zijn, reistijdverbeteringdoor optimalisatie vandienstregelingen enaanleg van eenEuropees HSL-netwerkde volgende stap.Van Buuren: “Als meer mensen de trein kiezen, wordt de businesscase om te investeren in méér infrastructuur en optimalisatie van de dienstregeling vanzelf rendabel.”

Daar kanBrallzich goed in vinden. “Hoe meer HSL er komt, hoe meer reizigers voor de trein kiezen. Als je kijkt naar HSL Zuid, zie je dat tussen Antwerpen – Brussel nog niet snel gereden kan worden. En in Nederland zie je datopde HSL-verbinding tot aan de grens met Duitsland 140 km/uur gereden wordt. Dat kan180km/uur worden, alsalleovergangen verdwijnen.”

In Frankrijkis dat beter geregeld, zoalsophetonlangsversneldeTGV-traject Parijs-Bordeaux.Brall:“In Frankrijk issteeds minderbinnenlands vliegverkeer, omdatsteeds meertreinen binnen 3 uur op bestemming zijn. Spanje en Italië hebben ook goede HSL-netwerken. Terwijl het in Duitsland erg verdeeld is. Er ontbreekt nog een goede Europese lobby voor de trein. Om de trein verder te ontwikkelen, is meer slagkracht nodig. En dat begint bij de Europese Commissie.”

BijEurailmerken zedatreizigers juist weinig hinder ondervinden van deEuropese ‘lappendeken’ aan infrastructuur.Geudeker:“De niet-Europese reizigers vinden Europa vaak net één land. Vanuit Wenen gaan er directe verbindingen naar Midden en Oost-Europa.En metbijvoorbeeldde ICE,Thalys, Eurostar, de nachttreinen van de ÖBB en deThello-trein tussen Italië en Frankrijk doen we het behoorlijk goed.”Morton-Young: “Natuurlijk zien onze klanten wel verschillenper land, bijvoorbeeld in materieel, en moeten ze soms overstappen, maar dat vinden ze vaak juist leuk. Toeristen klagen daar niet zo over, die beleving is heel anders dan in de zakelijke markt.”

Emissierechten
Een van de voornaamsteredenen omde trein op afstanden tussen de 250 en 750 km teverkiezenboven het vliegtuig, isdeCO2-uitstoot te verminderen.Maar onderzoekers van de KU Leuven concludeerden in januari dat de trein op termijn niet duurzamer is dan het vliegtuig, omdat zowel vlieg- als treinverkeer onder hetzelfdeEmissionTradingSystem (ETS) van de EU vallen.

In het rapport staat:“Er bestaat een markt van emissierechten en een Europese prijs voor emissierechten. Omdat alle uitstoters beperkt worden in hun CO2-uitstoot door het aantal beschikbare emissierechten, zullen diegenen die gemakkelijk hun uitstoot kunnen terugdringen een deel van hun rechten verkopen aan wie het lastiger heeft om onder het emissieplafond te blijven. Dit heeft als resultaat dat de kostprijs om een additionele ton CO2-uitstoot te verminderen overal in de EU dezelfde zal zijn in de betrokken sectoren.Voor vluchten buiten de Europese Unie geldt het uitstootplafond niet en levert een vermindering van vluchten wel milieuwinst op.

Maar volgens Paul Peeters, lector Duurzaam Transport en Toerisme aan de BUAS in Breda, maakt deconclusie van het Metaforum het nog moeilijker om de klimaatcrisis op te lossen.“Het economisch mechanisme van het ETS gaat voorbij aan de technische, sociale en economische inspanningen die nodig zijn om in 2050 van de fossiele emissies af te zijnAls Europa in 2050 emissievrij wil zijn, moeten we nu alvast productiecapaciteit voor het spoor bijbouwen.

Bovendien is hetEmissionTradingSystem een papieren constructie isdie met een pennenstreek kan worden aangepast, besluit Peeters. “Bijvoorbeeld als meer mensen de trein gaan nemen, zodat meer politiek draagvlak ontstaat om het plafond sneller naar beneden te brengen.”

Dit artikel is eerder verschenen in OV-Magazine 1/2020. Wilt u OV-Magazine voortaan in print of digitaal ontvangen?Neem contact opof neemeen abonnement.

‘Internationale ticketing moet makkelijker’ (2024)
Top Articles
Latest Posts
Recommended Articles
Article information

Author: Geoffrey Lueilwitz

Last Updated:

Views: 6504

Rating: 5 / 5 (60 voted)

Reviews: 83% of readers found this page helpful

Author information

Name: Geoffrey Lueilwitz

Birthday: 1997-03-23

Address: 74183 Thomas Course, Port Micheal, OK 55446-1529

Phone: +13408645881558

Job: Global Representative

Hobby: Sailing, Vehicle restoration, Rowing, Ghost hunting, Scrapbooking, Rugby, Board sports

Introduction: My name is Geoffrey Lueilwitz, I am a zealous, encouraging, sparkling, enchanting, graceful, faithful, nice person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.